Lalat Gerudi Ibis Sijangkang~Empis sijangkangnensis
Rosla Bin Mustakim
Red Door To Hunt
Di Semenanjung Malaysia terdapat sejenis lalat dari Family Empididee (Dagger Flies). Tidak dapat dipastikan apakah spesis lalat ini telah direkodkan oleh kumpulan pakar dari Universiti Malaya ~ Tropical Infections Diseases Research Centre (TIDREC) didalam 62 senarai Spesies Lalat yang dijumpai di Malaysia. Rupa bentuk spesis lalat ini agak ganjil jika dibandingkan dengan spesis lalat yang pernah saya jumpa. Spesis lalat ini mempunyai mulut bermuncung keras berbentuk panjang melengkung seperti paruh burung Sekendi/Ibis . Keseluruhan permukaan anggota badan termasuk sayap lalat adalah dari jenis debu yang bercorak, sama seperti permukaan anggota badan Rama-rama ( Moth) Ia dijumpai dalam satu koloni lalat dianggarkan lebih kurang 20 hingga 25 ekor. Keadaan pada ketika itu mereka sedang mengerudi dan mengorek pada batang pokok Ara Jejawi~Ficus urostigma. Koloni ini telah ditemui didalam kebun tanaman buah-buahan di Kg.Medan Sijangkang, Telok Panglima Garang Selangor Darul Ehsan.
Kunci Kata: Lalat Gerudi Ibis Sijangkang~Empis sijangkangnensis ( Sijangkang Ibis Degger Flies) Family Empididee (Dagger Flies). Sijangkang , Selangor Darul Ehsan Malaysia.
Mukadimah
Pakar & Penyelidik Lalat Dunia telah mengenal pasti dengan merekodkan sebanyak 2,335 spesis lalat yang wujud di dalam dunia. Dari jumlah itu, sebanyak 460 spesis lalat telah dihuraikan oleh pakar-pakar dari Universiti Malaya ~ Tropical Infections Diseases Research Centre (TIDREC). Ia diketuai oleh Pakar Taksonomi Lalat iaitu Professor Emeritus Hiroyuki Takaoka dan Dr. Zubaidah Ya'cob bersama kumpulannya. Sejak 2010 mereka telah mengenal pasti sejumlah 62 spiesis lalat yang boleh dijumpai di Malaysia. Bukan semua orang ingin mengambil tahu tentang spesies Lalat, apatah lagi ingin mengenalnya. Melainkan orang itu tahu, ada kepentingannya terhadap dirinya atau manafaat kepada masyarakat. Saya tidak pasti samada lalat yang berbentul ganjil itu dijumpai di Sijangkang Telok Panglima Garang Selangor ini telah direkodkan oleh pihak Universiti Malaya ~ Tropical Infections Diseases Research Centre (TIDREC) atau pun belum. Sekiranya sudah , anggaplah huraian tentang lalat ini sebagai makluman ilmiah yang disampaikan dalam bahasa Malaysia. Sekiranya belum bolehlah pakar-pakar lalat jadikan huraian ini sebagai maklumat untuk mendapatkan spesimen untuk kajian lanjut dimasa akan datang.
Untuk merujuk kepada Lalat ini saya telah mencadangkan satu nama pengenalan iaitu Lalat Gerudi Ibis Sijangkang~Empis sijangkangnensis ( Sijangkang Ibis Degger Flies). Cadangan nama tersebut adalah berdasarkan perilaku semua spesies lalat yang diperhatikan melakukan aktiviti Gerudi batang pokok Ara Jejawi~Ficus urostigma. Perilaku lalat mengerudi batang pokok itu adalah dengan anggota organ berbentuk mulut bermuncung yang panjang.
Kaedah Digunakan Dalam Pemerhatian/Kajian & Alat Yang Digunakan
Kaedah yang digunakan adalah dengan hanya memerhatikan perilaku koloni lalat melakukan aktiviti mereka sambil membuat rakaman .Alat bantuan kajian yang digunakan adalah Teropong Carl Zess, Kamera Panasonic Lumix LX7 untuk rakaman video, Kamera DSLR Canon 7D , Kamera DSLR Canon Mark 7D II, Canon Micro F2.8 L Prime Lens 100 mm, Canon F4 L Prime Lens 300mm dan Canon Zoom Wide EF-S 10-22mm Lens.
Keputusan & Perbincangan
Tata-cara penghuraian tentang Individu dari spesies Lalat Gerudi Ibis Sijangkang~Empis sijangkangnensis ( Sijangkang Ibis Degger Flies) ini dibuat mengikut bahagian anggota badan yang dimulakan dari bahagian kepala dan berakhir dibahagian hujung burit lalat.
Warna: Keseluruhan warna anggota badan lalat termasuk sayapnya adalah dari jenis bulu baldu halus sama seperti jenis bulu baldu Rama-rama (Moth). Warna bulu lalat dari jenis baldu halus itu bewarna camporan coklat dengan putih susu. Warnanya adalah seperti warna Biji Getah~Hevea brasiliensis .
Jantina :Jantan/ Betina : Tidak dapat dikenal pasti ciri-ciri jantina lalat yang dijumpai itu samada ia itu adalah jantan atau pun betina. Dalam pemerhatian saya mendapati lalat itu berpasangan yang berada besebelahan antara satu sama lain. Setiap individu lalat bersaiz kecil akan ditemani dengan pasangan individu lalat yang bersaiz lebih besar. Individu yang bersaiz besar dianggarkan 2cm 5mm panjang manakala individu yang kecil dianggarkan 1cm 5mm panjang. Ukuran pada panjang anggota badan diukur dari hujung muncung mulut hingga ke hujung burit lalat.
Bahagian Kepala :Di bahagian luaran kepala lalat itu mempunyai 4 organ anggota pancaindera tubuh yang mempunyai fungsi dan tugas tersendiri.
1. Dihujung muncung mulut yang panjang seperti paruh burung Ibis itu sepasang cengkerang kulit keras tajam berbentuk melengkong seperti mata kerambit. Berfungsi mengorek mana-mana permukaan yang keras seperti batang kayu.
2.Muncung mulut panjang seperti straw akan mengikut masuk kedalam lubang pada kedalaman batang kayu yang telah dikorek. Pada ketika ia mengorek, dalam waktu yang sama lalat akan menghisap zat-zat pada batang kayu kemudian dia mengeluar dan melambakkan hampas kayu.
3.Kakitangan Muncung Mulut. Sepasang kakitangan yang terletak di tengah muncung mulut. Bentuk seperti kaki yang mempunyai 2 ruas ini berfungsi untuk membantu muncung mulut yang telah terbenam dalam pokok supaya tidak tersekat dalam lubang yang digerudi.
4.Sepasang mata bentuk bulat yang besar sehingga kebelakang kepala. Berupaya melihat kesemua sudut hadapan sisi tepi atas dan bahagian belakang tanpa membuat pergerakan leher.
Bahagian bahu badan:Dibahagian anggota bahu badan mempunyai 2 organ badan yang mempunyai fungsi dan tugas tersendiri.
1. Sepasang kaki hadapan mempunyai 4 keting ruas kaki yang sederhana panjang dalam kedudukan terkangkang. Dihujung ruas kaki terdapat kulit cengkerang bercangkuk seperti kerambit.
2. Dibahagian dada lalat terdapat sondak tajam runcing berkedudukan selari sebelah menyebelah, dipercayai sebagai senjata pertahanan diri atau untuk mencocok mangsa.
Bahagian perut badan: Dibahagian perut badan mempunyai 2 organ yang penting kepada kehidupan lalat.
1.Sepasang kaki tengah yang mempunyai 4 keting ruas kaki yang sederhana panjang dalam kedudukan terkangkang. Dihujung ruas kaki terdapat kulit cengkerang bercangkuk seperti kerambit.
2.Sepasang sayap terbang yang mempunyai bentuk dan panjang mengikut bentuk tubuh lalat.
Bahagian punggung : Dibahagian perut badan mempunyai 2 organ yang penting kepada kehidupan lalat.
1.Sepasang kaki belakang yang lebih panjang daripada 2 pasang kaki tengah dan hadapan. Mempunyai 4 keting ruas kaki yang panjang dalam kedudukan terkangkang. Dihujung ruas kaki terdapat kulit cengkerang bercangkuk seperti kerambit.
2.Dibahagian hujung punggung lalat organ jantina lalat samada jantan atau betina.
Memeriksa Spesimen:Tidak melakukan pemeriksaan spesimen lalat, kerana tidak berusaha untuk menangkap lalat untuk kajian lanjut atau bahan bukti. Bahan bukti memadai hanya dengan rakaman foto sahaja.
Rujukan
mns News:Penyelidik Malaysia Pakar Kaji Lalat Hitam Pembawa Wabak ~ Tulisan Puan Jamilah Kamarudin 24 Okt 2018.
No comments:
Post a Comment